شعار سال: تابهحال اصطلاح نسل z را شنیدهاید؟ میدانید متولدین کدام سال جزو این نسلاند؟ تاکنون به تفاوتهای نسلی بین افراد توجه کردهاید؟ شاید شما هم از نسل زد باشید و تصور کنید پدر و مادرتان شما را درک نمیکنند. شاید هم از نسل ایکس باشید و اتفاقی هنگام وبگردی درباره ویژگیهای عجیب نوههایتان به این مقاله رسیدهاید. از هر نسلی که هستید، میتوانید در این مقاله اطلاعات جامعی درباره نسلهای مختلفی پیدا کنید، بهویژه درباره ویژگیهای نسل z.
البته هدف متن حاضر آشنایی شما با گونه ای تقسیم بندی بینانسلی نیست. هدف و تمرکز باید روی شناخت و پیش بینی شرایط سیاسی از نگاه نسل ها( با تاکید بر نسل z) ، شیوه تربیت نسل ها( با تاکید بر نسل z) ، نوع ورود نسل ها به جامعه ( با تاکید بر نسل z) ، نوع ورود نسل ها به اقتصاد( با تامید بر نسل z) باشد.
نسل Z چه کسانی هستند؟
نسل زد به جوانترین نسل این دوران گفته میشود، یعنی کسانی که بعد از سال ۱۹۹۶ میلادی (۱۳۷۵ خورشیدی) تا سال2010 میلادی( 1390 شمسی ) به دنیا آمده باشند . بهطور کلی میتوان گفت متولدان دهه ۷۰ خورشیدی نسل z در ایران هستند. کلیشههای گوناگونی برای توصیف نسل زد به کار میروند. مثلا نسل z اولین نسل بشر بود که با اینترنت و شبکههای اجتماعی آشنا شد. از این رو ویژگیهای هویتی این نسل تفاوت تأملبرانگیزی با نسلهای پیشین دارند.
ویژگیهای نسل زد
۱. اولین نسل بشر هستند که در عصر دیجیتال متولد شدهاند : مهمترین مشخصه این نسل غوطهوری آنها در دنیای دیجیتال است. نسل z زمانی به دنیا آمدند که اینترنت و شبکههای اجتماعی سریع در حال گسترش بودند. گرچه نسل پیش از آنها (ملقب به نسل هزاره) اولین برخورد را با دنیای دیجیتال داشتند، نسل زد به اولین گروه بشر تبدیل شدند که دوران نوجوانی و جوانی را در ارتباط مستقیم با فضای مجازی میگذراند.
تعامل گسترده با چنین دنیایی مزایا و معایب خود را دارد. دسترسی به حجم زیادی از انواع دادهها به این نسل امکان میدهد که دانش گسترده تری درباره همهچیز داشته باشد. از سوی دیگر، این دسترسی زیاد و وقتگذرانی بیش از حد در فضای مجازی، اضطرابها و مشکلات روانی خاصی را ایجاد کرده است. مثلا برخی میگویند نسل زد کمتر از نسلهای پیشین خود مهارتهای اجتماعی دارد.
۲. عملگرایی و مسائل مالی نقش بسزایی در تصمیمگیری این نسل دارند : اعضای نسل زد شاهد دشواریهای مالی و فداکاری بسیار والدین شان بودهاند. به همین دلیل ترجیح میدهند دوره جوانی خود را صرف کسب ثروت و تأمین نیازهای معیشتی کنند. برخلاف نسل هزاره که در دوره رقابتهای جنگ سرد حاضر بود جوانی و زندگی خود را صرف آرمانهای ایدئولوژیک گوناگون کند، این نسل ترجیح میدهد نگاهی عملگرایانه به مسائل زندگی داشته باشد؛ بنابراین در نسل z از آرمانگرایی نسلهای پیشین خبری نیست. این نسل سرمایهگذاری، مشاغل پایدار و کارآفرینی را ترجیح میدهد.
۳. با مشکلات و چالشهای روانی متفاوتی مواجه هستند : همانطور که گفتیم، بزرگشدن در تعامل زیاد با فضای مجازی، مشکلات روانی متفاوتی را برای این نسل ایجاد کرده است. صرف ساعتها وقت در شبکههای اجتماعی و زلزدن به گوشیهای تلفن همراه باعث شده است که برخی از روانشناسان نسل زد را تنهاترین نسل بشر بنامند. تنهایی و افسردگی از مشکلات شایع این نسلاند.
همچنین بحرانهای بهارثرسیده از نسلهای پیشین نیز بر دوش نسل z سنگینی میکنند. بحرانهایی مانند افراطگرایی سیاسی و تغییرات اقلیمی اضطراب این نسل را بیشتر هم کرده است.
۴. مصرفکنندگانی زیرک هستند : نسلهای پیشین مصرفکنندگانی ساده بودند. آنها اغلب خریدهای خود را حضوری و در مغازههای محلی انجام میدادند. بهطبع تنوع کالا نیز محدود بود. اما نسل زد با دسترسی به دنیای دیجیتال، به انبوهی از محصولات متنوع دسترسی دارد. این نسل بهخوبی آموخته است چطور از بین انواع محصولات محصول دلخواهش را انتخاب کند.
نسل z بیپروا نظرات مثبت یا منفیاش درباره استفاده از محصولات را در صفحه کاربریاش به اشتراک میگذارد. این نسل بیشتر خریدهای خود را اینترنتی انجام میدهد. عادات و ترجیحهای این نسل در جایگاه مصرفکننده، تفاوتهای چشمگیری با نسل پیشین دارد.
حضور نسل زد در فضای مجازی به مشاغلی همچون دیجیتال مارکتینگ و سوشیال مدیا مارکتینگ رونق داده است. بسیاری از شاغلان این عرصه نیز خود از همین نسلاند.
۵. نسل z از نظر سیاسی پیشروست : نسل زد از نظر سیاسی انعطافپذیرتر از نسل هزاره است. برخلاف گذشته که سنتهای سیاسی مشخصی بین احزاب وجود داشت، نسل زد ترجیح میدهد عقاید خود را داشته باشد. همانطور که این نسل بهسرعت خودش را با پیشرفتهای زمانه تطبیق میدهد، دوست دارد در عرصه مسائل سیاسی نیز با زمان پیش برود و کمتر تن به محافظهکاری میدهد.
حتی جوانان محافظهکار این نسل نیز بیشتر از محافظهکاران نسل پیشین با تحولات پرشتاب سازگارند.
نسل هزاره (نسل Y) یا دهه شصتی ها، چه کسانی هستند؟نسل هزاره به کسانی گفته میشود که از سال ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۶ میلادی (۱۳۶۰ تا حدود ۱۳۷۲ خورشیدی) به دنیا آمدهاند. در واقع در کشور ما به عمده افراد این
نسل دههشصتی گفته میشود.
دههشصتیها نسلیاند که هنگام ورود به جامعه بهعنوان نیروی کار ب
یشترین فشار اقتصادی را متحمل شدند. گرچه دههشصتیها اولین گروهیاند که با نسخههای اولیه دنیای دیجیتال آشنا شدند، جای خود را به کاربران فعالتر نسل زد دادند.
نسل ایکس (X) ،نسل فراموش شده ، دهه پنجاهی ها، چه کسانیاند؟
نسل ایکس(دو نسل قبل از نسل z) یا بهتعبیر برخیها نسل فراموششده، به گروهی گفته میشود که از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ میلادی (۱۳۴۵ تا ۱۳۶۰ خورشیدی) به دنیا آمدهاند. این نسل که به دههپنجاهیها شهرت دارند، امروزه سالهای پیری خود را میگذرانند و همان نسلیاند که والدین و پدربزرگها و مادربزرگهای امروزی را تشکیل میدهند.
برخلاف دو نسل پیشین، نسل ایکس آشنایی بسیار کمی با دنیای دیجیتال دارد. به همین دلیل امروزه هنگام استفاده از فضای مجازی خیلی سردرگم میشوند. از دیگر ویژگیهای این نسل نداشتن تجربه کودکی است، چراکه بسیاری از اعضای این نسل از همان سنین نوجوانی یا درگیر کار میشدند یا به جنبشهای پرشور سیاسی نیمه دوم قرن بیستم میپیوستند.
نسل آلفا یا دهه نودی ها،به چه کسانی گفته میشود؟جدیدترین نسل بشر پس از سال ۲۰۱۰ میلادی (۱۳۸۹ خورشیدی) متولد شدهاند که در ایران دههنودیها نامیده میشوند. البته میتوانیم متولدان دهه ۸۰ خورشیدی را نیز جزو این گروه به شمار آوریم.
این نسل گرچه هنوز وارد جامعه نشدهاند و در حال سپریکردن دوران تحصیل خود هستند، حضور آنها در دنیای دیجیتال پررنگ است. برخلاف نسل زد که در دوره نوجوانی با انفجار دنیای دیجیتال مواجه شدند، این نسل از همان لحظه تولد در این فضا غوطهورند. این نسل فناوریهای گوناگون را نه وسیلهای برای انجام کار، بلکه بخشی از زندگی میدانند.
جدول مقایسه نسلهای مختلفدر این جدول،
خصوصیات نسلهای مختلف معرفیشده را در کنار هم قرار دادهایم تا مقایسهشان راحتتر باشد.
دکتر شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس و عضو هیئت علمی بازنشسته دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران درباره آمار جمعیتی دهه هشتادیها میگوید: دهه هشتادیها ۱۲ میلیون نفر هستند و دهه ۷۰ و دهه نودیها هم به ترتیب ، ۱۲ و ۱۴ میلیون نفر از جمعیت ایران را تشکیل میدهند. نکته قابل توچه اینکه در اوائل انقلاب ، جمعیت زیر 15 سال کشور حدود 45 درصد بود و الان تنها 23 درصد است و تقریبا نصف شده است. اما کیفیت آن تغییر کرده و سواد بهبود یافته، ارتقا رفاه دارند، وضعیت خانواده تغییر کرده، کیفیت زندگی فرزندان بیشتر شده و غیره.
سؤالات رایج و قابل طرح
۱. تاریخ تولد و بازه سنی نسل زد کداماند؟
نسل زد متولدان سال ۱۳۷۵ بهبعد هستند. در حال حاضر اعضای این نسل ۲۰ تا ۳۰ سال دارند.
۲. تفاوت نسل z با نسل هزاره چیست؟
نسل زد بیشتر تفکرات اجتماعی و سیاسی نسل هزاره را دارد، با این تفاوت که خوشبینی نسل قبلی را ندارد. بیشتر نسل زد معتقدند که اندیشههای سیاسی و اجتماعی نسل پیشین برای حل تمام مشکلات کارآمدی لازم را ندارد. همچنین نسل زد مصرفکننده عمده شبکههای اجتماعی است در حالی که نسل پیشین کمتر در آن فضا حضور دارد.
۳. آیا نسل زد محافظهکار است؟
این نسل خود را در مسائل سیاسی و اجتماعی منعطفتر میداند. مثلا بیشتر جنبشهای اجتماعی، سیاسی و محیطزیستی را نسل زد راهاندازی و پشتیبانی میکنند.
۴. نامها و القاب نسل زد کداماند؟
این نسل گاهی نسل سده و iGen نیز نامیده میشود. حرف انگلیسی آی در این عبارت بهمعنای اینترنت است.
۵. نسل پس از نسل زد چه نامیده میشود؟
با توجه به پایانیافتن حروف انگلیسی با حرف زد، نسل بعدی آلفا نامیده شده که اولین حرف از حروف یونانی است.
ویژگیهای نسل زد کداماند؟
تسلط به فناوریهای ارتباطی و دنیای دیجیتال؛
پیشرو در عرصههای اصلاح سیاسی و اجتماعی؛
مشکلات روانی خاص مانند تنهایی و افسردگی بهخاطر استفاده زیاد از شبکههای اجتماعی؛
سازگاری با فرهنگهای متنوع.
جمع بندی و توضیحات تکمیلی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال :
آنچه که در بررسی متن حاضر باید مدنظر باشد، آشنایی با انواع تقسیم بندی قراردادی درباره نسل ها نیست. بلکه اهمیت موضوع بر کنش گری هر نسل بر اساس چهار مولفه نظام ها و شیوه تربیت نسلی( جایگاه نظام آموزش رسمی و نظام سیاسی ، جایگاه خانواده و جایگاه اجتماع در تربیت نسل. بعبارت ساده و عامیانه، پدر و مادر این نسل چه قابلیت هایی داشته و چه توانمندی هایی را منتقل کرده اند) ، نوع فضای سیاسی که فرد در ان بزرگ شده و نوع نگاه وی به آن فضا ، نوع فضایی اقتصادی که فرد در آن بزرگ شده و سطح تامین شدگی قبلی ، شیوه ورود فرد به اقتصاد و نوع کنشگری در فضای اقتصادی جامعه ، قرار دارد.
نسل z عموما ، از پدر مادرهای دهه پنجاه و شصتی متولد شده اند. شرایط اقتصادی جامعه با سختی های خاص مواجه بوده، فضای سیاسی نسبتا بسته وجود داشته، گرایشات اقتصاد عموما دولتی بوده ، ورود به فضای سیاسی صرفا از طریق ارزش گرایی ها( در طیفی از ظاهر سازی تا واقعی) امکان پذیر بوده ، پدر و مادرها عموما فاقد نظام های تربیت شدگی و تربیت کردن بودند و .... . این نسل با چنین مختصاتی با فضای اجتماعی و اینترنت بعنوان نوعی جبر فناوری، مواجه شده و در شرایط حاضر، قصد ورود به فضای سیاسی- اجتماعی- اقتصادی را داشته و کنشگری می کند.
شما بعنوان مخاطب، چه سناریوهایی را برای ترسیم مختصات کنشگری این نسل و آینده جریان سازی های صورت گرفته توسط آنها قائل هستید؟
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال هشدار می دهد که بر خلاف گذشته که صحبت در خصوص اهمیت نگاه بینانسلی عموما دارای گرایشات اخلاقی و توصیه پذیری دینی- ارزشی بود، نگاه بینانسلی در شرایط حاضر، تبدیل به یک ضرورت و الزام برنامه ریزی میان مدت شده است. اگر قصد برنامه ریزی برای گام دوم انقلاب وجود دارد، نمی توان از این نگاه غفلت کرد. باید به بحث تربیت شدگی و شیوه های تربیت نسلی و بینانسلی بشکل واقعی و به صورت ایجابی و سلبی ورود کرد. آموزش و پرورش و دانشگاه فعلی، توان جریان سازی بینانسلی را ندارند. خانواده های ما توان و شناخت لازم برای تربیت کودکان خود را ندارند( خصوصا بدلیل عقب ماندگی تاریخی فکری در والدین و درگیری بالای آنها با اقتصاد).
باید به بحث سالم سازی فضای سیاسی کشور و دور کردن جریانات چهارگانه متعصبین، منتفعین، منافقین و نفوذی ها از انقلاب اندیشه کرد. باید انقلاب را به اصل انقلاب رساند. یعنی جمهوریت مبتنی بر قانون اساسی، اسلامیت مبتی بر دین مبین و انقلابی گری مبتی بر آرای امامین . باید مشخص کنیم که محوریت حرکت مدیریتی انقلابی بر مدیریت نبوی است یا مدیریت علوی یا مدیریت مهدوی ( زیر بخش های حسینی، رضوی و ..... وجود دارند). باید ایدئولوژی گرایی کور در انقلاب را کنار زده و عقلانیت متعهدانه را جایگزین کنیم.
باید به بحث شیوه ورود جوانان به فضای سیاسی ، فکری اساسی شود. اینکه صرفا با نوعی دو قطبی سازی ارزشی گرایی و روشنفکر گرایی انتظار ورود جوانان به بحث سیاست را داشته باشیم، نه تنها خطای محض است، بلکه نوعی سم نابودگ تمدنی محسوب می شود. باید بپذیریم که فضای کنش سیاسی در کشور را بسته و محدود کرده ایم. در چنین فضایی ، تمایل به تظاهر بشدت رواج یافته و آفت مگویی که همه مان بهتر از همدیگر می دانیم، رواج یافته و مشخص است که چه گروهی از جوانان ، به چه صورتی ، وارد فضای سیاسی می شوند. این شیوه مواجه با نیروی انسانی و پرورش ان، بدتر از هر نیروی مخرب و دشمن خارجی، می تواند پایه های تمدنی ما را نابود کند. سیاست نیازمند فضای باز عقلانیت محور و شفاف است. اگر و تنها اگر، قصد تحقق و حرکت تمدنی داریم. اگر نه ، که خود دانند و خود.
ورود جوانان به فضای اجتماعی هم با انواع اقدامات محدود کننده و ایذایی همراه است. کشور پر شده است از نکن نکن و محدودیت. چه فعل و حرکت و جریان و جهت، سازنده ای را در مقابل این حجم نکن-نکن راه انداخته ایم؟ آنقدر بد عمل کرده ایم که مشتی و جماعتی کم سواد در مدیریت اجرایی و عملیاتی، عهده دار مسئولیت شده و نه تنها همین نکن - نکن ها را درست انجام نمی دهند، پایه های تمدنی ما را با بدعملکردها و زشت اجراها، هدف گرفته و نابود می کنند. فضای اجتماعی شدن جوانان بشدت محفلی، زیر زمینی و آلوده شده است . ما در خصوص این حجم الودگی هشدار می دهیم. همانگونه که در خصوص بدعملی انفعالی و گذشته عملکردی در خصوص فضای اجتماعی هشدار داده ایم.
ورود جوانان به فضای اقتصاد بشکلی انفعالی و در قالب استخدام دنباله گیری می شود و اصناف. جوان انگیزه ساخت و کنشگری و جسارت ندارد. کارآفرین ها هم بدلیل وجود نوعی بازی نمایشی ، فعال امروز هستند و بدهکار فردا و نابود شده روز بعد( جریان کارآفرینی در تمام دنیا با سندروم دره مرگ مواجه است).
فقط یک سوال متعهدانه و مشفقانه : با خودمان چکار داریم می کنیم ؟!
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت پرسون، تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۴۰۱، کدخبر: ۴۱۹۲۷۹، purson.ir / سایر منابع ( اختصاصی شده شعار سال).
مدعی شده اید که اینها اعتراضات را شروع کرده اند. خیر. این اعتراضات کانون هدایت شده در گروه های آسیب دارد. همان طراح هایی که به دلایلی خاص جریان را آغاز کرده و بشکل ماموریتی هم به اتمام می رسانند. و به ریش تحلیل های اصحاب تفکر هم می خندند. در واقع ، اصحاب تفکر در این خصوص ، توجیه گری کرده اند نه ارایه تحلیل.
دوم اینکه ، گفته اید که اینها وارد بازار کار می شوند و کارآفرینی مبنای کارشان هست و غیره. بله در ادبیات جهانی و کشورهای توسعه یافته درست است. اما درباره کشور ایران صادق نیست. چرا که انفعال بر فضای اقتصاد حاکم است و این نسل، توان جنگندگی طولانی مذت برای مقابله با آن را ندارند. این نسل در ایران فاقد دو خصوصیت عزت نفس و اعتماد به نفس است.لذا صحبت درباره این نوع مسائل بنوعی تعمیم نابجای خصوصیات جوان غربی به جوان ایرانی است. عاقبت این نسل متاسفانه تبدیل شدن به نسلی حاشیه ای و تو سری خور منفعت طلب غرغروی با همه چیز مخالف به همه چیز معترض دست روی دست گداشته است.
ان شاالله که تحلیل من نادرست باشد و این نسل نسلی کارآمد از کار در بیاید .
با سلام
با رویکرد ایدئولوژیک ، ارزشی و بعضا برخی از قرائت های دینی و حتی سنتی، جلوی بسیاری از امور ، راه ها و اقدامات را گرفته ایم( بد یا خوب آن مهم نیست)، اما راه های جایگزین همگرا با انگیزه های جوان را نشانش نمی دهیم.
بشکل زشتی دچار درماندگی تربیتی شده ایم و به جوان توصیه می کنیم که این لیست از کارها را انجام نده. اما به او نمی گوییم و کمکش نمی کنیم که چه کارهایی را و چطور انجام دهد.
محدودیت های سیاسی هم کاملا شفاف است و دنبال حاشیه در این پایگاه خبری نباشید. مصداق طلبی در خصوص این موضوع،نشانگر عدم اشرافیت مخاطب یا دنباله گیری حاشیه هاست.
توصیه اکید می کنیم که بدلیل دور بودن از رویکردهای زرد و غیرتخصصی در این پایگاه، از طرح سوالات حاشیه ای ،کلی و .... ، پرهیز کنید.
آنقدر رسالت سنگینی بر دوش مان هست که زمان و تمایل ،برای ورود به چنین مسائلی را نداریم.
در پناه حضرت حق
فردگرایی و راحت طلبی از خصوصیات شاخص شان محسوب می شود. تحمل تعلیم و تربیت موثر را نخواهند داشت و کشور با نوعی خلا 10-15 ساله نیروی تخصصی و متعهد مواجه خواهد شد. سرمایه گذاری سریع روی نسل بعدی و پرورش و تعلیم درست ان، شاید مسکنی بر این درد باشد.