شعار سال: در جریان حوادث اخیر کشور، برخی مدارس شاهد واکنش‌هایی از سوی دانش آموزان بودند؛ نوجوانانی که عمدتاً متولدین دهه ۸۰ هستند و برخی سؤالات، شبهات و گره‌های ذهنی از سوی آن‌ها مطرح است.

برخی روانشناسان کودک و نوجوان بر این باورند که در دوره نوجوانی، هویت فرد شکل می‌گیرد از همین رو برخی سؤالات و اعتراضات این نسل می‌تواند در راستای جامعه‌پذیری آن‌ها باشد؛ از سوی دیگر نسل نوجوان مطالبه‌گر است و باید پاسخ سؤالات خود را دریافت کند.

قطعاً تفاوت نیاز‌ها بین نسل‌ها مطرح است؛ در این شرایط اگر نسل نوجوان مطالبه و پرسشی دارد باید پاسخ داده شود و اتفاقاً یکی از وظایف آموزش و پرورش، همین مسئله است.

ضرورت پاسخگویی به شبهات و پرسش‌های دانش آموزان از سوی سید ابراهیم رئیسی؛ رئیس‌جمهور در بازدید اخیر از وزارت آموزش و پرورش مورد تأکید قرار گرفت.

رئیسی تأکید کرده بود: دانش‌آموزان ما کنار شور و نشاط جوانانه، دارای روحیه پرسشگری هستند و ممکن است درباره موضوعات مختلف، گره‌های ذهنی برایشان ایجاد شود که اینجا نقش آموزش و پرورش و به‌ویژه معلمان و مدیران برای باز کردن این گره‌های ذهنی و پاسخ‌دهی به شبهات آنان بسیار مهم است.

همچنین یوسف نوری؛ وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر ضرورت پاسخگویی به شبهات دانش‌آموزان گفته بود: در حوادث اخیر باید با دانش‌آموزان به‌صورت متقن و مستدل و بر اساس آیین و ادله محکم گفتمان داشت و پاسخگوی سؤالات آن‌ها باشیم قطعاً آن‌ها هم این موضوعات را به‌خوبی ارزیابی خواهند کرد.

با وجود این تأکیدات، در شرایطی که نوجوانان در سن شکل‌گیری هویت هستند و تحت تأثیر هیجانات هم قرار دارند و اخبار درست و غلط فراوانی در فضای مجازی به آن‌ها ارائه می‌شود، نقش و وظیفه آموزش و پرورش و دستگاه‌های فرهنگی کشور برای گفتگو با این نسل و پاسخگویی به سؤالات آنها، از اهمیت مضاعفی برخوردار است.

در حالی که سه تشکل بسیج دانش‌آموزی، اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان و سازمان دانش‌آموزی و از سوی دیگر معاونت پرورشی و فرهنگی در وزارت آموزش و پرورش فعال هستند باید این پرسش را مطرح کرد؛ نظام آموزشی کشور در شناخت ویژگی‌های رفتاری دهه هشتادی‌ها و پاسخ به سؤالات آن‌ها تا چه‌اندازه موفق بوده است؟

در مصاحبه‌هایی با مسئولان تشکل‌های دانش‌آموزی، معلمان، روانشناسان و... به بررسی این وظیفه مهم و مسئله کلیدی در قبال دهه هشتادی‌ها پرداخته‌ایم.

در همین رابطه و در قالب نشستی، میزبان مجتبی باستان؛ رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی کشور بودیم؛ باستان درباره اینکه این سازمان در جریان حوادث اخیر برای آگاه‌سازی نوجوانان و پاسخ به سؤالات و ابهامات آن‌ها چه اقداماتی انجام داد، گفت: تعداد اندکی از دانش‌آموزان در جریان اتفاقات اخیر، فریب تبلیغات دشمن را خورده‌اند، اما این‌گونه به دنیا مخابره می‌شود که عموم دانش‌آموزان ما این‌گونه هستند!

باستان با اشاره به راه‌اندازی پویش "دنیای بدون تاریکی" تصریح کرد: دانش‌آموزان در قالب این پویش به دو سؤال پاسخ خواهند داد؛ سؤال نخست، عامل قتل‌عام دانش‌آموزان یمن، عراق، افغانستان، سوریه و سه دانش‌آموز شهید حادثه تروریستی شاهچراغ کیست؟ سؤال دوم؛ فاصله آمریکا تا جمهوری اسلامی ایران چند کیلومتر است و آمریکا در منطقه غرب آسیا به‌دنبال چیست؟

رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی کشور خاطرنشان کرد: از ابتدای اغتشاشات اخیر، پویشی با عنوان "من حجاب را دوست دارم" آغاز شد و دانش‌آموزان در کلیپ‌های یک‌دقیقه‌ای از حجاب سخن می‌گویند، قرار است در هر استان ۱۰ اثر برتر به‌صورت ویژه تقدیر شود.


وی افزود: پویش دیگری با عنوان "برای وطنم و لبیک یا خامنه‌ای" اجرا شد بدین صورت که دانش‌آموزان روی تخته کلاس درس این جمله را می‌نوشتند و با رهبر انقلاب عهد می‌بستند، قرار بود پویش در ۵۰۰ مدرسه برگزار شود، اما اکنون در بیشتر مدارس کشور اجرا شده است.

"ایران قوی" برای روز دانش‌آموز

وی ادامه داد: پویش "ایران قوی" نیز به‌مناسبت ۱۳ آبان، روز دانش‌آموز برگزار می‌شود و دانش‌آموزان در این مراسم به‌همراه دوستان و خانواده خود با پرچم ایران، عکس سلفی می‌گیرند و برای ما ارسال می‌کنند، در هر استان به ۱۰۰ عکس منتخب هدیه خواهیم داد.

رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی متذکر شد: روز ۱۳ آبان امسال، گروه‌های سرود دانش‌آموزی در میادین شهر با مضامین استکبارستیزی اجرا خواهند داشت همچنین برای مراسم صبحگاه مدارس برنامه‌هایی داریم و در روز چهارشنبه ۱۱ آبان دانش‌آموزان با آرمان‌های انقلاب تجدید میثاق می‌کنند و بیانیه نفی استکبار را قرائت می‌کنند.

تمرکز دشمن بر دختران نوجوان

باستان با اشاره به اینکه دشمن به‌دنبال جنگ نرم و جذب نوجوانان و بین آن‌ها به‌سراغ دختران آمده است، گفت: متناسب با این فضا میان دختران دبیرستانی رفتیم و شبهات و ۶۰ سؤال پرتکرار آن‌ها را استخراج کرده‌ایم؛ بر همین اساس کتاب "بالاتر از بهشت" چاپ شد که به سؤالات احصاشده از دانش‌آموزان پاسخ داده‌ایم.

کلاس به کلاس برای پاسخ به شبهات

وی یادآور شد: از ۱۵ روز گذشته، تیم‌های بسیج دانش‌آموزی به مدارس کشور می‌روند؛ به‌عنوان مثال یک استان اعلام کرده است تاکنون برای پاسخگویی به شبهات دانش‌آموزان به ۳۵۰ کلاس درس رفته‌اند.

رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی در پاسخ به این پرسش که چه‌مقدار از برنامه‌های اجراشده توسط بسیج دانش‌آموزی در جامعه هدف خود یعنی دانش‌آموزان و به‌ویژه بین دهه هشتادی‌ها، تأثیرگذاری داشته است و آیا در این رابطه رصدی انجام می‌شود، گفت: در سازمان بسیج دانش‌آموزی، شبکه‌هایی داریم و از آن‌ها خواسته‌ایم چند کار انجام دهند یعنی برنامه‌های ملی را به برنامه‌های مدرسه‌ای تبدیل کنند.

برنامه‌های بسیج برای تمام دانش‌آموزان

باستان درباره اینکه آیا تمام دانش‌آموزان تحت پوشش برنامه‌های بسیج قرار می‌گیرند، ابراز کرد: بسیج را فرهنگ و تفکر می‌دانیم و به همه اعلام کرده‌ایم تمام برنامه‌ها همانند اردوی راهیان نور و راهیان پیشرفت برای عموم دانش‌آموزان برگزار شود؛ به مسئولان بسیج دانش‌آموزی اعلام کرده‌ام در‌های بسیج به‌روی همه باز باشد، چتر برنامه‌های ما وسیع است و از همه دانش‌آموزان می‌خواهیم که در برنامه‌هایمان شرکت کنند.

وی تصریح کرد: این هنر شبکه‌های سازمان بسیج دانش‌آموزی است که در برنامه‌ها و اردوی راهیان نور تمام دانش‌آموزان را چه باحجاب و چه بدحجاب، جذب کنند چرا که تمام آن‌ها فرزندان ایران و دانش‌آموزان ما هستند؛ به هیچ عنوان برنامه‌های بسیج دانش‌آموزی برای عده‌ای خاص نیست و تمام دانش‌آموزان دعوتند و در اجرای این برنامه‌ها، همه دانش‌آموزان مشارکت دارند.

در حوادث اخیر برای آگاه‌سازی دانش‌آموزان چه اقداماتی شد؟

باستان در واکنش به این موضوع که در حوادث اخیر، بسیج دانش‌آموزی برای آگاه‌سازی دانش‌آموزان چه اقداماتی انجام داد، خاطرنشان کرد: شبکه بسیج دانش‌آموزی را فعال کردیم و شیوه مواجهه با فضای موجود را به آن‌ها توضیح دادیم؛ باید توجه داشت که در حوزه کودکان و نوجوانان برخی اقدامات نتیجه عکس دارد و باید از طریق برنامه‌های فرهنگی و تربیتی به‌سمت آگاه‌سازی دانش‌آموزان و جذب آن‌ها در مدار انقلاب و نظام حرکت کنیم.

رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی ادامه داد: همچنین دانش‌آموزان بسیجی به گفت‌وگوی اقناعی با دانش‌آموزانی که شعار‌های هنجارشکنانه می‌دادند، اقدام کردند.


مدارس مجری طرح "بهنام محمدی" در حوادث اخیر مشکلی نداشتند

باستان با اشاره به طرح تربیتی شهید بهنام محمدی متذکر شد: در مدارسی که این طرح برگزار شد در حوادث اخیر هیچ تحرک و مشکلی پیش نیامد؛ در دوره متوسطه اول طرح بهنام محمدی، در دوره ابتدایی طرح "شهید بهنام عزیزاللهی" و در دوره متوسطه دوم طرح "شهید فهمیده" اجرا می‌شود و در مجموع ۷ هزار مدرسه تحت پوشش قرار دارند.

رئیس سازمان بسیج دانش‌آموزی ادامه داد: مربیان درس آمادگی دفاعی به شبهات دانش‌آموزان پاسخ خواهند داد؛ کتاب آمادگی دفاعی شامل سه محور فرهنگ دفاع، پدافند عامل و دفاع نظامی است که در زیرفصل‌های آن به موضوع مقابله با جنگ نرم دشمن اشاره شده است.

تور‌های علمی دانش‌آموزان در اردوی راهیان پیشرفت

وی تصریح کرد: اردوی راهیان پیشرفت را برای بازدید علمی از صنایع ملی و شهرستانی داریم؛ در این تور‌های علمی با هدف امید‌آفرینی، دانش‌آموزان با پیشرفت‌های کشور آشنا می‌شوند به‌عنوان مثال در بازدید از پالایشگاه ستاره خلیج فارس که در اوج تحریم‌ها ساخته شد، دانش‌آموزان با دستاورد‌های کشور آشنا شدند.

۳ خطای راهبردی آموزش و پرورش

باستان در ادامه با گریزی به ۳ خطای راهبردی آموزش و پرورش متذکر شد: خطای نخست؛ غفلت از تربیت است؛ در متون دینی به موضوع تربیت تأکید شده است، اما هم‌اکنون وزارت آموزش وپرورش صرفاً بر آموزش متمرکز است و از تربیت غافل شده است و ساختار پرورشی در آموزش و پرورش تضعیف شده است.

وی ادامه داد: خطای دوم؛ عدم طراحی سیم‌کارت دانش‌آموزی است. اکنون سطح دسترسی کودکان در دنیا به فضای مجازی را با سطح دسترسی کودکان و نوجوانان ایران بررسی کنید؛ خطای سوم این است که هیچ قانونی در آموزش و پرورش تصویب نشده است که قوانین استفاده کودک و نوجوان از بستر فضای مجازی را مشخص کند.

باستان در پاسخ به این پرسش که بسیج دانش‌آموزی برای جبران این خطا‌های راهبردی چه تولیداتی داشته است، گفت: بار‌ها در کمیسیون آموزش مجلس این مسائل را اعلام کردیم و به وزرای آموزش و پرورش گفتیم؛ از جمله تذکر داده‌ایم که چرا ساختار معاونت پرورشی تضعیف شده است، اما در پاسخ، به محدودیت منابع مالی و نیروی انسانی اشاره کردند البته بسیج دانش‌آموزی بیشتر به حوزه مطالبه‌گری ورود می‌کند.