شعار سال : علی سلاجقه معاون رییس جمهور در دیدار با فاطما مارنک، معاون وزیر محیط زیست، شهرسازی و تغییر اقلیم جمهوری ترکیه در حاشیه ششمین مجمع جهانی محیط زیست در کنیا بیان داشت که ایجاد دیوارکشی ترکیه در مرز ایران و ساختار و نحوه تعبیه آن نیاز به بررسی فنی و بازنگری دارد. این دیوار در مسیر جریان آبراهه‌ها قرار گرفته و می تواند هم منجر به تجمع آب در پشت دیوار و ایجاد سیل شود و هم کریدورهای عبور و مرور حیات وحش را با مشکل مواجه کرده است که می‌طلبد با تعبیه ابنیه‌های مناسب اعم از روگذر و زیرگذر و همچنین و آبروهای طبیعی این مشکل مرتفع شود. سلاجقه همچنین بر لزوم بازنگری فنی دیوارها که در مسیر آبراهه‌ها ساخته شده که منجر به تجمع آب در پشت آن که احتمال ایجاد فشار و تخریب آن و ایجاد سیل در روستاهای پایین دست این دیوارها اشاره کرد و ایجاد پل و سیستم زهکشی به روز را راهکارهای مناسب برای برون رفت از این معضل دانست. وی همچنین با بیان اینکه برگزاری نشست فی مابین و تهیه برنامه های عملیاتی مناسب که منجر به دستاوردهای مطلوب برای هر دو کشور می‌شود از وزیر محیط زیست شهرسازی و تغییر اقلیم جمهوری ترکیه برای حضور در ایران دعوت کرد.

سلاجقه با اشاره به وجود تفاهمنامه‌های متعدد بین دو کشور ایران و ترکیه در زمینه‌های مختلف زیست محیطی، یادآور شد که ما دو تفاهمنامه محیط زیستی در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۴ و یک قرارداد عملیاتی در سال ۱۳۹۶ داریم که تقریباً راکد مانده‌اند و باید به دور از هرگونه هیاهو و حاشیه سیاسی، به اجرا درآیند.

علی سلاجقه در خصوص ریزگردها بیان داشت که پدیده نوظهور گرد و غبار ، چالشی جهانی محسوب شده و برگزاری نشست منطقه‌ای وزرای محیط زیست و کنفرانس بین‌المللی مقابله با توفان های گرد و غبار در طی امسال و سال گذشته از اقدامات مؤثر دولت جمهوری اسلامی ایران در حل این معضل بود. حضور نمایندگان کشور ترکیه در هر دو نشست پررنگ بود که در این خصوص مدیریت منابع آب و تأمین حقابه‌های محیط زیستی بالاخص برای کشورهای پایین دست گردید که برای حفظ ارزش های اکوسیستم های دو کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

فاطما مارنک نیز در این دیدار ضمن تقدیر برای برگزاری نشست دوجانبه در خصوص معضل مشترک توفان‌های گردو غبار در دو کشور به نقش همکاری‌های میان دو کشور به عنوان بازیگران اصلی در رفع این معضل پرداخت و درباره موضوع تغییرات اقلیم نیز اظهارکرد: موضوع تغییرات اقلیم، تبعات آن از جمله ایجاد خشکسالی و گرد و غبار را می توان موضوعاتی انکارناپذیر عنوان کرد که نیازمند اقدام در زمان مناسب است. مارنک نیز نگرانی ایران در مورد دیوار کشی را مورد توجه قرار داد و قول مساعد برای بررسی نحوه استقرار دیوارها و رفع خطرات احتمالی و ارائه جزئیات در جلسه فنی هفته آتی در ترکیه را داد.

معاون وزیر محیط زیست، شهرسازی و تغییر اقلیم جمهوری ترکیه ادامه داد: موضوع مدیریت آب در قالب گروه کاری که توسط بخش مدیریت آب وزارت کشاورزی ترکیه شکل گرفته، در حال پیگیری و اقدام است و نماینده این کارگروه در سپتامبر سال گذشته بازدیدی از ایران داشته و در روزهای آینده گروه کاری مشابهی با حضور معاون وزیر کشور شما از ترکیه بازدید خواهند کرد .این گروه کاری در قالب گروه های کاری شکل گرفته با انجام اقدامات فنی این معضل را حل و فصل خواهند کرد. وی به حضور مدیرکل بخش بیابانزدایی در کنفرانس بین المللی گرد و غبار که در شهریور ماه سال جاری در تهران برگزار شد و ملاقات دوجانبه با دکتر سلاجقه اشاره کرد و بیان داشت که دستیابی به تجربیات خوبی در خصوص مقابله با تغییرات اقلیم حاصل شده و تجربه و دستاوردهای قابل به اشتراک گذاری مفیدی را با کشور ایران در این خصوص خواهند داشت.

توضبحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:

ایران و ترکیه حدود ۵۳۴ کیلومتر مرز مشترک داشته که همه این مرز در استان آذربایجان غربی ایران و از جانب دولت ترکیه در استان‌های ایغدیر و آگری و استان‌های وان و حکاری قرار دارد. در دی ۱۳۹۵ رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه از برنامه کشورش برای ساخت دیوار امنیتی در مرز با ایران و عراق خبر داد. ۱۲ تیر ۱۳۹۶ حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در یک همایش اقلیمی منطقه‌ای گفت «زمان دیوارکشی‌ها پایان یافته‌است» . دیواری که در فاز اول ساخت بیش از ۲۰۰ کیلومتر از مرز مشترک ۵۶۰ کیلومتری ایران و ترکیه را در برگرفته (استان‌های ایغدیر و آگری) و فاز نخست آن ظرف دو سال یعنی ۱۳۹۸ به اتمام می‌رسد. دولت ترکیه هدف خود از ساخت دیوار را ترکیه دیوار را جلوگیری از عبور و مرور غیرقانونی و قاچاق، عنوان داشت. فاز دوم دیوار را بطول ۶۳ کیلومتر برای پوشش دهی به استان‌های وان و حکاری در سال ۱۴۰۰ آغاز نمود و ظرف یک سال به اتمام رساند. فاز سوم ساخت دیوار به طول ۲۴۲ کیلومتر در شهریور سال ۱۴۰۰ آغاز شد و ۱۷۰ کیلومتر ان در تاریخ ۲۴ آذر ۱۴۰۲، مطابق با ۱۵ دسامبر ۲۰۲۳ به پایان رسید. بر این قاعده، دوات ترکیه تاکنون ۴۹۹ کیلومتر از مرز ۵۶۰ کیلومتری خود با ایران را مسدود کرده است.

دیوار امنیتی بتنی مرزی بین ایران و ترکیه در منطقه صفر مرزی نبوده و در داخل خاک نرکیه قرار داشته، سه متر ارتفاع و ۳۰ سانتی‌متر عرض داشته و مجهز به برج‌های دیده‌بانی، دوربین‌های امنیتی، روشنایی و سیستم‌های نظارتی است. ارتفاع دیوار‌ها با احتساب سیم خاردار نصب شده بر روی آن به چهار متر می‌رسد. دیوار بتنی مدولار بوده و هر بلوک ۲٫۸ متر طول و ۷ تن وزن دارد. ۱۵ دروازه در طول دیوار قرار دارد.

دیوار به «سیستم‌های نظارتی نمای نزدیک، دوربین‌های حرارتی، رادار‌های نظارت زمینی، سیستم‌های تسلیحاتی کنترل از راه دور، مراکز فرماندهی و کنترل، سیستم‌های تصویربرداری خطی و حس‌گر‌های لرزه‌ای و صوتی» مجهز است. برج‌های دیده‌بانی در طول دیوار قرار داشته که هر یک ۱۵ متر ارتفاع دارد و دیواره‌اش با پنج لایه بتنی مخصوص ساخته شده است. این برج‌های دیده‌بانی برای استقرار نیرو‌های ژاندارمری و نیرو‌های مرزبانی است و در مقابل هجوم انواع و اقسام موشک‌های دوش‌پرتاب، گلولهٔ تانک و گلولهٔ خمپاره امن و مقاوم است.

عیسی کلانتری رئیس وقت سازمان محیط زیست در آخرین نشست خبری سال ۱۳۹۶خود(اسفندماه ۱۳۹۶) بیان داشته بود که ترکیه برای مقابله با تروریست قصد دارد دیواری به طول ١٨٠ کیلومتر با کمی فاصله از مرز دو کشور احداث کند. این دیوار در بخشی از حوضه آبریز ارس ساخته خواهد شد و ممکن است احداث این دیوار برای عبور و مرور حیات وحش و گذر آب های مرزی مشکل ایجاد کند، لذا از طریق وزارت خارجه در حال پیگیری هستیم تا مشکلات محیط زیستی احتمالی برطرف شود.

در سال ۱۴۰۰ صیاد شیخی ئیلانلو، کارشناس تنوع زیستی مدعی شده بود که نادیده‌گرفتن مرز زیستی مشترک ایران و ترکیه و تأثیر دیوارکشی در ناحیه مرزی، نوعیی اقدام برای نابودی محیط زیست در مرز‌های دو کشور محسوب شده و مسئله‌ای است که مورد توجه هیچ‌کدام از دو کشور قرار نگرفته است. کشیدن این دیوار مرزی تردد حیات وحش در این منطقه را محدود می‌کند و از سوی دیگر این دیوار می‌تواند چرخه هیدرولوژیکی منطقه را تحت تاثیر قرار دهد و مانع از رسیدن سیلاب‌ها به تالاب‌ها شود. در دنیا ۳۶ منطقه داغ تنوع زیستی وجود دارد که در معرض و خطر تهدید هستند و بر حفاظت از این مناطق تأکید بسیار ویژه‌ای می‌شود و در نتیجه این مناطق جزو اولویت‌های تنوع زیستی در دنیا به شمار می‌آیند. محدوده‌ای که اکنون در معرض دیوارکشی ترکیه قرار گرفته است در قلب یکی از این مناطق داغ تنوع زیستی به نام ایرانو- آناتولی قرار گرفته و بخش عمده آن نیز مرز مشترک بین دو کشور است. نقطه داغ تنوع زیستی ایرانو-آناتولی در صورت اتمام این دیوارکشی بیش از ۸۰ درصد محدوده‌اش دو تکه شده و آسیب بزرگی به آن وارد خواهد شد.

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون