شعارسال: وزارت نفت در حوزه محیط‌زیست مسئولیت‌های بسیاری دارد و متاسفانه در تمام دولت‌ها، به وظایف خود عمل نکرده است. دولت سیزدهم نیز از این قاعده مستثنی نیست، اما در این دولت سیزدهم تابوشکنی‌هایی در این خصوص صورت گرفته که قابل تامل و نامه‌هایی که وزارت نفت به دولت نوشته شده نگرانی‌های بسیاری را در پی داشته است.

وزارت نفت در نامه‌ای به دولت با شماره ۲۰.۲۰۰۰۱۴۴ مورخ ۱۴۰۲.۳.۲۰ از دولت خواسته که زمان اجرای استاندارد‌های سوخت را تا سال ۱۴۰۷ به تعویق بیندازد. این در حالی است که در تاریخ ۱۴۰۱.۱۱.۱۶ وزارت نفت در نامه دیگری به شماره ۲۱۱۸۱۶. ت.۶۰۳۷. ه‍ از دولت خواست که طرح «کهاب» (کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین) را به تعویق بیندازد. درست است که هر دو نامه با مخالفت دولت روبرو شده، اما مشخص نیست دولت تا چه زمانی با سوخت‌های غیراستاندارد کنار خواهد آمد.

این در حالی است که آلودگی هوا حتی به شهر‌های کوچک نیز رخنه کرده است. اگر مازوت‌سوزی (که برخی آن را تکذیب و بعضی دیگر آن را تایید کردند) بگذریم این حجم از ترافیک و خودرو که در شهر‌ها در حال تردد هستند با سوختی غیراستاندارد، به آلودگی هوا دامن می‌زند. با وجود آلودگی هوا، بارندگی‌ها نیز تبدیل به باران‌های اسیدی می‌شوند. از سوی دیگر ۴۰ تا ۴۵ هزار مرگ و میر‌ها در ایران یعنی معادل ۱۰ تا ۱۲ در صد از مرگ‌های کشور در یکسال ناشی از آلودگی هوا است.

اطلاعات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:

جولان ۶۰ درصدی بنزین غیراستاندارد

آن طور که مسئولان می‌گویند، هم اکنون فقط ۳۸ درصد از بنزین تولیدی در کشور استاندارد است. سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست می‌گوید، برنامه اعلامی وزارت نفت، استانداردسازی بنزین تا سال ۱۴۰۴ است.

صادق غفوریان -طبق اعلام مسئولان ۶۲ درصد از میزان بنزینی که در کشور تولید می‌شود، استاندارد نیست و این یعنی در ماهی که گذشت (دی ۱۴۰۱)، از ۱۱۰ میلیون لیتر بنزینی که در کشور مصرف شده، فقط ۳۸ درصد آن دارای استاندارد بوده است. حال با این وضعیت کیفیت بنزین و خودرو‌های فرسوده و بدمصرف، آیا منطقی است که انتظار «هوای پاک» داشته باشیم؟

فقط ۳۸ درصد استاندارد است

داریوش گل‌علیزاده سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست و همچنین جعفر تشکری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، در هفته‌ای که گذشت، درباره تولید بنزین غیراستاندارد هشدار دادند. گل‌علیزاده این‌طور گفت: «در کشور ۳۸ درصد بنزین تولیدی منطبق بر استاندارد‌های یورو ۴ و ۵ است که علاوه بر استان تهران در کلان‌شهر‌ها توزیع می‌شود.» تشکری هاشمی نیز دیروز در صحن علنی شورای شهر تهران اعلام کرد که «تن‌ها ۳۸ درصد از بنزین استاندارد است و بقیه خارج از استاندارد تولید می‌شود.»

نقش بنزین در آلودگی هوا چقدر است؟

به طور قطع، عوامل آلودگی هوا منحصر در یک مورد نیست و نمی‌توان تنها متهم این بحران را بنزین دانست. طبق دیدگاه کارشناسان، سوخت‌های فسیلی، بنزین و سوخت‌های غیراستاندارد، کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها، کشاورزی و استفاده از کود‌های شیمیایی و افزایش استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی فرسوده از جمله عوامل مهم آلودگی هوا به شمار می‌آیند. اما نقش بنزین آن هم بنزین غیراستاندارد در بحران آلودگی هوا که اکنون کلان‌شهر‌های ما گرفتار آن هستند، چه میزان است؟

داریوش گل‌علیزاده، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، معتقد است: پایین بودن کیفیت سوخت تولیدی در ایران، بیش از رعایت نشدن استاندارد‌های آلایندگی در تولید خودرو‌های داخلی، در تشدید آلودگی هوا ناشی از منابع متحرک در کلان‌شهر‌ها موثر است. به گفته وی وزارت نفت اعلام کرده است که اگر اعتبارات سنگین لازم برای به‌روزرسانی پالایشگاه‌ها تامین شود، چهار سال زمان می‌برد تا این وزارتخانه بتواند استاندارد سوخت تولیدی در تمام کشور را به سطح یورو ۶ برساند. این در حالی است که همین حالا بسیاری از پالایشگاه‌های کشور نمی‌توانند سوخت با استاندارد یورو ۴ و یورو ۵ تولید کنند.

یورو ۶، استاندارد آلایندگی خودرو‌ها در اروپا

اما خودرو‌های ما چه استانداردی دارند و مطلوب این است که چه رده‌ای از استاندارد در سیستم‌های کنترل آلایندگی را داشته باشند؟ بررسی‌ها می‌گوید: در کشور‌های اروپایی تا استاندارد آلایندگی یورو ۶ وجود دارد و یورو ۵ بین سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ صرفا برای انواع و اقسام وسایل نقلیه مسافری و تجاری سبک تعیین شده است.

مطابق صحبت‌های گل‌علیزاده، با وجود این که عمده خودرو‌های داخلی و خارجی که در سطح کشور تردد می‌کنند، از استاندارد یورو ۵ یا یورو ۶ بهره‌مند هستند، اما فقط حدود ۴۰ درصد بنزین یا گازوئیلی که در ایران توزیع می‌شود، استاندارد یورو ۴ را دارد و به همین دلیل می‌توان گفت پایین بودن کیفیت سوخت تولیدی در ایران، بیش از رعایت نشدن استاندارد‌های آلایندگی در تولید خودرو‌های داخلی در تشدید آلودگی هوای ناشی از منابع متحرک در کلان‌شهر‌ها موثر است.

سال ۱۴۰۴ منتظر بنزین‌های استاندارد باشیم!

با داریوش گل‌علیزاده، سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، گفتگو می‌کنیم و سرنوشت بنزین‌های آلوده را جویا می‌شویم. او می‌گوید: ما از وزارت نفت، برنامه‌ای دریافت کردیم که در آن وعده داده شده است، تمام سوخت تولیدی کشور تا سال ۱۴۰۴ منطبق بر استاندارد‌های ملی خواهد شد.

گل‌علیزاده درباره برنامه‌هایی که برای استانداردسازی سوخت تولیدی از وزارت نفت دریافت شده، بیان می‌کند: با همکاری پالایشگاه‌ها این مسیر طی خواهد شد و مقرر شده است هزینه استانداردسازی نیز از منابع درآمدی پالایشگاه‏ها محقق شود.

گل‌علیزاده می‌گوید: هم‌اکنون ۳۸ میلیون لیتر از فراورده‌ها کاملا منطبق با استاندارد‌های ملی است و بقیه نیز در بخشی از شاخص‌ها انحراف دارد. از وی درباره تعداد خودرو‌های فرسوده نیز می‌پرسیم که می‌گوید: اکنون از ۲۵ میلیون خودرویی که در کشور استفاده می‌شود، حدود ۶.۵ میلیون و از ۱۲ میلیون موتورسیکلت نیز حدود ۹۰ درصدشان فرسوده است. ضمن این که بخش قابل توجهی از ناوگان حمل ونقل عمومی نیز به دلیل سن بالایشان مصرف سوخت و آلایندگی بیشتری دارند.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت دیده بان ایران، تاریخ انتشار: 24دی1402، کدخبر: 175599، www.didbaniran.ir