شعارسال: اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها متاثر از پیش بینی و برآورد دقیق بودجه است، جریان وجوه و تامین مالی هزینه‌ها بر پایه بودجه شکل می‌گیرند و هر چقدر تطابق برش‌های بودجه با واقعیت‌ها انطباق بیشتری داشته باشد اجرای بودجه دچار انحراف کمتری خواهد شد.

از این رو جریان وجوه مستمر وتامین مالی پایدار هزینه اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، موضوعی که سالهاست در تهیه، تدوین و اجرای بودجه شهرداری‌ها به ویژه شهرداری تهران به آن کمتر توجه شده، این بی توجهی به فراهم کردن تامین مالی پایدار و تاثیر پذیری جریان وجوه شهرداری از نوسانات ماهانه، فصلی و تغییر شرایط حاکم بر بازارساخت و ساز مسکن و دیگر بازار‌های موازی و جذاب برای جذب منابع سازندگان سبب شده است تا علی رغم گزارش شهرداری از تحقق منابع با گزارش شورای شهر درباره انحراف شهرداری در تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های شهری مواجه شویم. با ارائه لایحه بودجه ۱۶۹ هزار میلیارد تومانی شهرداری تهران اوضاع جریان وجوه و تامین مالی پایدار هزینه‌ها در شهر چه وضعی پیدا خواهد کرد؟

بهروز شیخ رودی؛ معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران با اشاره به رشد ۱۲۳ درصدی سقف منابع پیشنهادی در بودجه سال ۱۴۰۳ شهرداری تهران در مقایسه با بودجه سال جاری گفت: بر اساس لایحه ۱۶۹ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی که زاکانی به شورای ششم ارائه کرده، شهرداری سیاست انبساط مالی را در مقایسه با سال گذشته در پیش گرفته است، رشد ۱۲۳ درصدی سقف منابع سال ۱۴۰۳ در مقایسه با بودجه ۷۵ هزار و ۹۹۰ میلیارد تومانی سال ۱۴۰۲ و نیز رشد ۶۳ درصدی نسبت به متمم بودجه سال ۱۴۰۲ که چند روز پیش به تصویب شورای شهر رسید حکایت از آن دارد که برنامه مالی شهرداری تهران در سال آینده بر کسب حداقل درآمد ماهانه‌ای بالغ بر ۱۴ هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان است، بر همین اساس جریان نقدی پیش بینی شده برای هر روز کاری سال ۱۴۰۳ در شهرداری تهران رقمی معادل ۵۸۷ میلیارد تومان برآورد شده است، این بدان معناست که شهرداری تهران در هر ساعت کاری طی سال ۱۴۰۳ می‌خواهد ۷۳ میلیارد و ۴۲۴ میلیون تومان درآمد تحصیل و کسب کند.

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری در ادامه با اشاره به عملکرد مالی شهرداری تهران تا پایان آذرماه ۱۴۰۲ افزود: بر اساس اطلاعات گزارش درآمد، هزینه ماهانه شهرداری و نیز اطلاعات عملکرد مالی منتهی به پایان آذرماه سال جاری که در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ درج شده، شهرداری تا پایان آذرماه توانسته است ۵۳ هزار و ۲۹۶ میلیارد تومان منابع تحصیل کند و ۷۰ درصد از بودجه مصوب سال ۱۴۰۲ را محقق کند. بر مبنای این داده‌ها و گزارش درآمد، هزینه شهرداری تا پایان آذرماه به طور متوسط ماهانه توانسته است رقمی بالغ بر ۵ هزار و ۹۲۱ میلیارد تومان منابع کسب کند، این در حالی رخ داده است که بر اساس بودجه مصوب سال ۱۴۰۲ شهرداری به طور متوسط باید حداقل ۶ هزار و ۳۳۲ میلیارد تومان درآمد کسب می‌کرد. از طرف دیگر مدیریت شهری دوره ششم در سال ۱۴۰۱ توانسته بود به طور متوسط ماهانه ۵ هزار و ۷۵۶ میلیارد تومان منابع تحصیل کند رقمی که در سال ۱۴۰۲ تا پایان آذرماه با رشد ۳ درصدی به رقم ۵ هزارو ۹۲۱ میلیارد تومان رسیده است و حالا با تصویب سقف ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی توسط شورای شهر در سال ۱۴۰۳ باید با رشد ۱۱۱ درصدی به رقم ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در ماه برسد!

معاون پیشین محاسبات و پایش عملکرد شورای شهر تهران با اشاره به اظهارات زاکانی درباره تحقق ۶۰ هزارو ۷۶۷ میلیارد تومان تا ۲۳ دی ماه امسال گفت: بر مبنای این اظهارات شهردار تهران می‌توان گفت مجموع درآمد کسب شده در دی ماه ۱۴۰۲ توسط شهرداری تهران رقمی بالغ بر ۷ هزار و ۴۷۰ میلیارد تومان بوده که با توجه به عملکرد ماه‌های پیشین خیلی رقم دور از ذهنی نیست، زیرا شهرداری تهران طی ماه‌های خرداد و آبان سال جاری درآمدی مشابه را کسب کرده است. بر اساس گزارش درآمد، هزینه ماهانه تا پیش از این شهرداری توانسته بود در خرداد ماه ۱۴۰۲ درآمد ۷ هزار و ۵۲۸ میلیارد تومانی و در آبان ماه ۱۴۰۲ نیز درآمد ۷ هزار و ۲۶۴ میلیارد تومانی کسب کند و حالا طبق این اظهارات شاهد آن هستیم در دی ماه ۱۴۰۲ نیز حداقل درآمد ۷ هزار و ۴۷۰ میلیارد تومانی کسب شده، روندی که فقط محدود به این سه ماه است و در بقیه ماه‌های سال ۱۴۰۲ درآمد شهرداری تهران بین ۴ هزار و ۴۷۰ میلیارد تومان تا ۶ هزار و ۷۳۲ میلیارد تومان در نوسان بوده است.

شیخ رودی در ادامه با اشاره به نقش بودجه در ترسیم جریان وجوه مورد نیاز برای تامین مالی پایدار گفت:جریان مالی بودجه شهرداری تهران در طول ادوار مختلف از نوسانات ماهانه، فصلی و... در امان نبوده و همین مساله سبب شده است تا فرآیند تامین مالی پایدار طرح‌ها و پروژه‌های شهرداری با چالش مواجه شود. تاثیر دوره‌های رونق و رکود ساخت و ساز و شرایط حاکم بر بازار‌های جذاب برای سرمایه گذاری موازی از سوی سازندگان و ... دست به دست هم داده است و پایداری مالی بودجه شهرداری را به چالش کشیده و در این میان سیاستگذاری مدیران شهری برای پیش بینی جریان وجوه و مالی مبتنی بر رشد‌های فصلی در پایان سال بودجه را با چالش عدم تخصیص بهینه منابع تحصیل شده به پروژه‌ها در زمان موثر مواجه کرده و همین موضوع زمینه ساز تخصیص منابع به مصارف فوری و غیر اولویت دار را فراهم کرده است. بر اساس داده‌های مالی گزارش درآمد، هزینه شهرداری در تامین مالی پایدار حداقل ماهانه ۶ هزار و ۳۳۲ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ چندان موفق عمل نکرده و نتوانسته است یک جریان مالی پایدار را برای تامین مالی پروژه‌ها و طرح‌های شهری فراهم کند، موضوعی که بر اساس گزارش کنترل پروژه‌های عمرانی شش ماهه نخست سال ۱۴۰۲ که توسط شورای شهر ارائه شد، ریشه عمده انحرافات عملکردی شهرداری در این زمینه به شمار می‌رود. حالا با تصویب سقف منابع بودجه سال ۱۴۰۳ شهرداری تهران قرار است این جریان مالی ماهانه حداقل در رقم ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان تنظیم شود، موضوعی که شاید در برخی ماه‌های سال آینده به علت تاثیر نوسانات دوره‌ای و فصلی شاهد رخ دادنش باشیم، اما سوابق مالیه شهری پایتخت بر شکل گیری جریان درآمدی و مالی پایدار در حد این رقم را تایید نمی‌کنند، موضوعی که سبب خواهد شد تا تامین مالی پایدار طرح‌ها و پروژه‌های شهری با چالش مواجه شود و ما دوباره شاهد تکرار گزارش شورای شهر از انحراف شهرداری در تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌ها باشیم، البته احتمال تشدید این شکاف و مواجهه ما با شکاف عمیق تری میان جریان وجوه مورد انتظار طرح‌ها و پروژه‌ها با عملکرد شهرداری در تامین مالی این وجوه مواجه خواهیم شد.

این کارشناس مالیه و اقتصاد شهری ریشه این شکاف را در عدم تطابق میان جریان درآمد و هزینه ماهانه شهرداری دانست و افزود: وقتی در بودجه سال ۱۴۰۳ شهرداری تهران جریان وجوه ماهانه‌ای برابر با ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود، یعنی شهرداری برای تامین مالی پایدار باید این رقم درآمد را کسب کند تا در موقع مناسب و موثر به هزینه‌های ماهانه در بودجه که برابراین رقم پیش بینی شده تخصیص دهد، وقتی این جریان وجوه پایدار و متعادل شکل نمی‌گیرد شهرداری با استفاده از ساز و کار کمیته تخصیص ابتدا هزینه‌های اجتناب ناپذیر خود را تامین مالی می‌کند و سپس به تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های شهری روی می‌آورد، در این میان هر چه فاصله میان جریان وجوه تحقق یافته با جریان وجوه پیش بینی شده بیشتر باشد ما با عدم تامین مالی طرح‌ها و پروژه‌های شهری مواجه خواهیم شد. در این میان عده‌ای احتمالا بر تحقق درآمد شهرداری در ماه‌های پایانی سال تاکید و توجه خواهند کرد، موضوعی که یکی از آسیب‌های جریان مالی شهرداری‌ها را رقم زده است و سبب شده تا منابع حاصل در این ماه‌ها به هزینه‌های کارآ و اثربخش تخصیص داده نشود، زیرا بر اساس قانون برای هزینه کرد این منابع تا پانزدهم اردیبهشت ماه سال آینده فرصت دارند و در این مدت نیز این منابع در تخصیص به طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی تنها می‌تواند به عنوان پیش پرداخت یا پرداخت علی الحساب بابت قرارداد‌ها یا صورت وضعیت‌های ثبت و تایید شده تامین و پرداخت شود و به علت عدم وجود جریان وجوه پایدار بخش عمده این پرداخت‌ها به علت تورم و تغییر نرخ‌ها میان دوره‌های پرداخت و ارائه صورت وضعیت در چارچوب تعدیل صورت وضعیت‌ها بر اساس فهرست بهاء و ... کارآیی و اثربخشی تامین مالی برای پیشرفت پروژه را از دست می‌دهند. برای روشن شدن این موضوع کافی است به این سوال پاسخ داده شود که در اجرای بودجه سال ۱۴۰۱ شهرداری تهران درآمد وصولی ۲۲ هزار و ۴۲۳ میلیارد تومانی اسفند ماه به چه هزینه‌هایی تخصیص داده شده است؟! مطمئنا جواب هرچه باشد درمورد درآمد‌های اسفند ماه ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ نیز شاهد تکرار همان رویه خواهیم بود، رویه‌ای که بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۱۴۰۱ شهرداری تهران حکایت از وجود ۸ هزار و ۵۳۶ میلیارد تومان وجوه نقد در خزانه شهرداری در پایان روز ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ به عنوان روز پایان دوره مالی و تهیه لایحه تفریغ بودجه سال ۱۴۰۱ دارد! وجوه نقدی که در چارچوب مازاد درآمد برهزینه سال ۱۴۰۱ بدون اینکه صرف جداول بودجه یا تبصره‌های بودجه سال ۱۴۰۱ شود به سال ۱۴۰۲ منتقل شده اند و در چارچوب بودجه سال ۱۴۰۲ هزینه شده اند و البته شهرداری در هیچ یک از گزارش‌های درآمد و هزینه ماهانه‌ای که ارائه کرده به این رقم هیچ اشاره‌ای نکرده و در پایان سال مالی ۱۴۰۲ هزینه کرد این عدد را در تفریغ بودجه درج خواهد کرد و آن موقع ما تازه می‌توانیم بفهمیم این رقم چگونه و چطور خرج شده است.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت اکوایران، تاریخ انتشار: 27بهمن1402، کدخبر: 57761، ecoiran.com