شعارسال: نزار قطری مداح مشهور اهل بیت علیهم السلام، معتقد است: مداحی نسبت به گذشته بسیار رشد داشته، اما متأسفانه برخی از رشدها منفی بوده است؛ و همچنین تأکید میکند: نوآوری در مداحی خوب است، به شرط اینکه از مسیر اصلی خارج نشود.
وی نسبت به لحن و کلمات برخی از مداحیها انتقاد دارد و عنوان میکند: برخی از مداحیها بسیار شرم آور است و من از خودم خجالت میکشم و میگویم که چرا مداحی را به این مرحله رساندند. چرا برخی از مداحان به خود اجازه دادند ترانهای که مناسب مجالس لهو و لعب است را به عنوان قصیده درباره امام حسین (ع) یا اهل بیت (ع) بخوانند! مگر الحان و سبک قحط است؟! مگر شعر و شاعر نداریم؟!
نزار قطری میگوید: مداح باید همواره به خصوص در سطح جامعه اخلاق و رفتار شایستهای داشته باشد چرا که کوچکترین رفتار نامناسبی از مداحان در جامعه اثر سوئی به دنبال دارد.
در ادامه متن کامل گفتگو با نزار قطری را میخوانید:
* ابتدا از خودتان شروع کنید؛ در سالهای اخیر بیشتر بر چه نوع الحان و اذکاری تمرکز دارید و چرا؟
من معروف به نزار قطری هستم، ولی نام من نزار نیست، اسم من نظرعلی است. مادرم اسم من را نظرعلی گذاشت، ولی به خاطر یکسری اشتباهات در پاسپورتم نزار نوشته شد.
متولد قطر هستم. سه فرزند دارم، یک دختر به نام کوثر که ازدواج کرده و دو پسر به نام حسین که در حال تحصیل در دانشگاه است و پسر دیگرم علی که سال آینده از مدرسه فارغ التحصیل میشود.
سبک خاص خودم را دارم
در عرصه نوحه خوانی، الحان بسیار زیاد است، ولی سبک متشابه است، اما من سبک خودم را دارم و نوحههایی که در ایام محرم میخوانم، براساس سبک خاص خودم هست.
صادق آهنگران استادم بود
* اساتید شما چه کسانی بوده اند؟
اگرچه من امروز سبک خاص خودم را دارم، اما حتماً یک روزی استادی داشتم و با فخر میگویم که استادم آقای صادق آهنگران است، همیشه به ایشان افتخار میکنم و امیدوارم خداوند به آقای آهنگران طول عمر دهد.
* در شرایط فعلی بیشتر سبک و سیاق چه کسانی را میپسندید و چرا؟
نمیتوانم بگویم چه سبک و سیاقی را میپسندم، هر کسی سبک خود را دارد. مردم هم ذواق هستند یعنی هر کسی ذوق خود را دارد و بر اساس آن یک نوعی از سبک نوحه خوانی را میپسندند، دقیقاً مثل پیراهن است، هر کسی یک رنگی را میپسندد و نمیشود برای آن دلیل ثابتی یافت؛ به همین دلایل نمیتوان گفت که چه سبکی خوب یا بد است.
* بیشترین آسیبی که جامعه مداحان و ذاکران را تهدید میکند، چیست؟
اگر مداحان جامعه را تهدید نکنند، جامعه، مداحان را تهدید نخواهند کرد!
همه مداحان را برادران خودم میدانم و معتقدم اگر مداحان جامعه را تهدید نکنند، جامعه، مداحان را تهدید نخواهند کرد! مداحان باید بسیار متقن شعرها و سبکها را انتخاب کنند تا مبادا از این طریق آسیبی به جامعه وارد کنند.
* آنچه مداحان و ذاکران از نظر سلوک فردی و اجتماعی باید مد نظر قرار دهند، چیست؟
مداح مانند سفیر امام حسین (ع) است
من خود را مداح نمیدانم و این مردم هستند که من را مداح میشمارند، من همچنان خادم اهل بیت (ع) هستم. اما معتقدم مداحان و ذاکران باید راه اهل بیت (ع) را بروند، باید رفتار و کردار اهل بیت (ع) را مراعات کنند. مداحان باید الگوی خوبی برای مردم و جامعه باشند. از نظر مردم، مداح مانند سفیر امام حسین (ع) است، اگر این سفیر مثلاً در خیابان رفتار و اخلاق مناسبی نداشته باشد، همین امر بر جامعه اثر سوء میگذارد.
معتقدم برخی از اقدامات هم با اینکه مباح است، ولی یک مداح نباید انجام دهد مثل سیگار یا قلیان کشیدن جلوی مردم، اختیار هر کسی در خانه و خلوت دست خودش هست، اما همگی به خصوص مداحان به دلیل اینکه کانون توجه مردم هستند، باید در سطح جامعه اخلاق و رفتاری شایسته داشته باشند.
برخی از مداحیها بسیار شرم آور است
* به نظر شما مجالس فعلی ما از غنای محتوایی کافی برخوردار است؟ از نظر فرم و لحن و ریتم چطور؟
من خیلی زیاد مداحی گوش نمیکنم، ولی براساس مداحیهایی که گاهی در تاکسی گوش میدهم یا دوستانم برای من میگذارند، برخی از این مداحیها خیلی شرم آور است و من از خودم خجالت میکشم و میگویم که چرا مداحی را به این مرحله رساندند.
شعرهای قدیمی بسیار زیبا هستند و سبک ها، الحان و ضربهای بسیار زیبایی داریم. چرا برخی از مداحان به خود اجازه دادند ترانهای که مناسب مجالس لهو و لعب است را به عنوان قصیده درباره امام حسین (ع) یا اهل بیت (ع) بخوانند! مگر الحان و سبک قحط است؟! مگر شعر و شاعر نداریم؟! برخی از مداحان شعر و سبکی را انتخاب میکنند که خودِ من وقتی گوش میکنم، واقعاً خجالت میکشم. البته در این میان بعضی از مداحان بسیار الحان و کلمات زیبا و مرتبی دارند و بسیار پر محتوا میخوانند.
در سالهای اخیر بیشتر در اروپا فعالیت میکنم
* یافتههای شما در سالهای اخیر برای حفظ و ارتقاء غنای محتوایی و فرم نوحه خوانیها و مداحیها چه بوده است؟
من در سالهای اخیر سعی کردم بیشتر در اروپا فعالیت کنم. در اروپا هنوز سینه زنی رواج ندارد و یک اتفاق جدید است به همین دلیل چند سالی زمان لازم است تا مردم این کشورها به هیجان و شور مداحی و سینه زنی که در ایران، عراق، کویت، پاکستان، هند و افغانستان هست، برسند.
از اینکه در کشورهای اروپایی و غربی در حال فعالیت نوحه خوانی هستم، بسیار خوشحالم، چون دلم میخواهد با این اقدام، پایههای حب و خدمت به امام حسین (ع) را در کشورهای غربی و اروپایی همانند آنچه در کشورهای آسیایی شاهدیم، نهادینه کنم.
* وضعیت مدح و مداحی و نوحه در ایران چگونه است؟ در مقایسه با کشورهای دیگر چطور؟
ایران در عرصه مدح، مداحی و نوحه بسیار پیشرفته است. وقتی میگوییم ایران و وقتی شما میگویید مداحی در ایران منظور انواع سبک هاست. باید توجه داشت که سبک بوشهری با سبک تهران یا سبک لارستان فارس با سبک اهواز بسیار متفاوت هستند. به عنوان مثال سبک لارستان فارس، سبکی بسیار زیباست که حتی از نظر لحن، کلمات و معنا عجیب و قدیمی و غنی است. همچنین روستاها و شهرهای اطراف لار سینه زنی بسیار زیبایی دارند. نمونه دیگر سبک بی نظیر سینه زنی و نوحه خوانی در یزد است. به هر ترتیب ایران از نظر سینه زنی بسیار قوی است و نمیتوان از این نظر ایران را با باقی کشورها مقایسه کرد. سینه زنی در ایران یعنی انواع سبک سینه زنی و میتوانم بگویم ایران مصدر سینه زنی در کل جهان است چرا که همه نوع سینه زنی در ایران وجود دارد، ولی مثلاً عراق، پاکستان یا هند یک نوع سبک سینه زنی دارند. وجود سبکهای مختلف در هر یک از شهرهای ایران سبب شده تا مداحی و تاریخ مداحی در ایران از منظر کلام، لحن و سبک غنی باشد.
* نسبت به گذشتههای دور، از نظر کمی و کیفی آیا از رشد کافی برخوردار بوده ایم؟
معتقدم مداحی بسیار رشد داشته، اما متأسفانه برخی از رشدها منفی بوده است. علی رغم پیشرفتهای چشمگیر در ساخت ویدیو کلیپ یا نماهنگهای مداحی و سینه زنی، اما از نظر لحن و کلمات نکات منفی نیز وجود دارد که البته میتوان نادیده گرفت.
«نوآوری» در مداحی نباید عامل خروج نسل جدید از جاده امام حسین (ع) شود
* دیدگاه شما راجع به نوآوری در این زمینه چیست؟
نوآوری خوب است به شرط اینکه از جاده خارج نشود. ما داریم سعی میکنیم که نسل جدید را به جاده امام حسین (ع) و حب اهل بیت (ع) و پیغمبر (ص) بکشانیم، ولی اگر نوآوری باعث شود که مردم از این جاده خارج شوند، نبودن این نوآوری بهتر است! البته باید تذکر دهم که متأسفانه در سالهای اخیر برخی از این نوآوریها باعث ایجاد موانعی در مسیر این جاده شده است.
* چگونه میتوان مرز مداحی را با مرز غنا و سبکها و ریتمهای غیر مانوس با مجالس اهل بیت علیهم السلام حفظ کرد؟
اگر یک مداح ترانه گوش دهد، مغز و گوش او به این الحان عادت میکند به همین دلیل تهذیب نفس و اجتناب مداحان از این مسایل موضوع بسیار مهمی است. ممکن است من در این موقعیت، معصیت نکنم، ولی در مکانی هستم که معصیت رخ داده و شاید در آینده باعث شود که به معصیت بیافتم. البته در میان این همه غوغا (حلال یا حرام) و فضای مجازی، رعایت این مرز بسیار سخت و دشوار است، اما مداحان باید خود را از این آسیبها حفظ کنند.
مداح باید خلاق باشد و سبک و الحان جدید به وجود آورد
* مداحان باید متون و لحن خود را از کجا اقتباس کنند؟
ضروری نیست که مداحان با تجربه متون و لحن را اقتباس کنند. اگر شخصی تازه شروع به نوحه خوانی و مداحی کرده، باید اقتباس و تقلید کند و مداحی فلان شخص را چندین بار بخواند تا یاد بگیرد، پس از اینکه یاد گرفت و قطار به راه افتاد، دیگر نباید اقتباس کند بلکه میتواند سبک و الحان خاص خود را داشته باشد و در این مسیر توقف معنایی ندارد.
مداح باید خلاق باشد و سبک و الحان جدید به وجود آورد و شاعر و اشعار مختص به خود را داشته باشد. موفقیت در این عرصه به این امر بستگی دارد که این مداح چقدر به معارف اسلامی یعنی قرآن، روایات، عقاید و تاریخ آگاه است، اگر مداحی با معارف اسلامی آشنا نباشد، از جاده اصلی خارج میشود و دقیقاً به همین دلیل شاهدیم که برخی از مداحان به چنین آسیبی دچار شدند. انشاالله خداوند هدایت کند و همگی به جاده اصلی خدمت بازگردند.
* چه کنیم که جوانان اشتیاق بیشتری به مجالس اهل بیت علیهم السلام پیدا کنند؟
روایتی بسیار زیبا از امام رضا (ع) نقل شده که حضرت میفرمایند: «فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا؛ اگر مردم زیباییهای گفتار ما را میدانستند، از ما پیروی میکردند» بنابراین کافی است که محاسن اهل بیت (ع) را تبیین کنیم، اگر بر روی این موضوع دقت و تمرکز کنیم، میتوانیم مردم کل دنیا را به نام اهل بیت (ع) به دین اسلام دعوت کنیم. به یاد دارم که یکی از متفکران مسیحی گفته بود: «اگر ما در دین خود فقط شخصی مثل علی اصغر (ع) را داشتیم، کافی بود که کل دنیا را به نام علی اصغر (ع)، به دین مسیحیت دعوت کنیم.» این نمونه نشان میدهد که باید در زمینه شناخت و انتقال محاسن اهل بیت (ع) بیش از گذشته تلاش کنیم. برای انتقال این پیام به دنیا، سینه زنی یک نوع رسانه است، اما در کنار سینه زنی، ساخت فیلم، تئاتر، کارتون و سرود نیز میتواند در این مسیر بسیار کمک کننده باشد؛ حتی میتوان به ساخت تئاتر کمدی درباره اهل بیت (ع) روی آورد به عنوان مثال همه قصههای «بهلول» مدح اهل بیت (ع) است.
* توصیههای شما به سایر مداحان و ذاکرین چیست؟
من کسی نیستم که به مداحان و ذاکرین توصیه کنم و خودم احتیاج به توصیه دارم، اما توصیهای که دائم به خودم میکنم این است که وقتی برای مداحی به شهری سفر میکنم، بعد از اینکه بازگشتم، به خودم نهیب میزنم که نزار چه کار کردی؟! کل دنیا از روزی که به دنیا آمدی و تا آخر که از دنیا میروی، مثل همین سفرِ یک روزه است، هر چقدر خوب باشی و با مردم به خوبی رفتار کنی، مردم از تو به خوبی یاد میکنند و اگر انسان بد باشی، مردم بدیها را یادشان میماند لذا این توصیه را آویز گوشم میکنم که اخلاق و رفتار نامناسبی نداشته باشم و همیشه سفیر اهل بیت (ع) و امام حسین (ع) باشم. مجدد تأکید میکنم که من کسی نیستم که بخواهم توصیهای به مداحان کنم بلکه احتیاج به نصیحت دارم و اگر مداحان نصیحتی دارند، من این نصیحت را با جان پذیرا هستم.
شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ انتشار: 2مرداد1402، کدخبر: 1793347، www.khabaronline.ir